Eenzaamheid in de verpleeghuissetting

Niemand wil eenzaam zijn. Eenzaamheid kan mentale maar ook fysieke gevolgen hebben. Er wordt veel onderzoek gedaan naar eenzaamheid, maar weinig naar eenzaamheid binnen een verpleeghuis. Dit kan komen door de grote verschillen tussen verpleeghuizen wereldwijd, maar ook praten bewoners van verpleeghuizen niet graag over eenzaamheid. Het doel van dit onderzoek is om methoden te ontwikkelen voor alle oudere verpleeghuisbewoners die langdurig zorg nodig hebben.

 

Waar staan we nu?

Het onderzoek “Grip op eenzaamheid in het verpleeghuis” bevindt zich in een gevorderde fase.  De eerste deelstudie, een scoping review, is gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Aging and Mental Health. Lees het artikel hier.

 

Hieruit kwamen 27 factoren naar voren die bijdragen aan eenzaamheid in verpleeghuizen. Hoewel deze factoren allemaal diepere lagen van eenzaamheid raken, wordt eenzaamheid in onderzoek nog vaak als een eendimensionaal verschijnsel benaderd. Zorgmedewerkers spelen een sleutelrol in het herkennen en verlichten van eenzaamheid – vooral bij bewoners met dementie.

​

Daarnaast is een op maat gemaakte vragenlijst ontwikkeld, specifiek afgestemd op bewoners van somatische en psychogeriatrische afdelingen. Naast het stellen van vragen werd ook een verdiepend gesprek gevoerd met bewoners. Deze methode is uitgebreid getest door verschillende zorg- en welzijnsmedewerkers. De vragenlijst maakt onderscheid tussen typen eenzaamheid. Hoewel deze nog niet gevalideerd is, vormt ze een solide basis voor vervolgonderzoek en leidt ze tot waardevolle gesprekken.

​

Medewerkers gaven aan dat de vragen uitnodigen tot verdieping, onverwachte inzichten opleveren en helpen om beter in te spelen op individuele behoeften. De methode werd enthousiast ontvangen en als bruikbaar ervaren. Daarom wordt nu samen met deelnemende organisaties onderzocht hoe deze werkwijze geïntegreerd kan worden in het zorgproces.

In het laatste deelproject, dat momenteel wordt voorbereid, onderzoeken studenten van University College Roosevelt (UCR) welke factoren in de fysieke en sociale omgeving en de zorgcultuur van invloed zijn op eenzaamheid. Dit gebeurt op basis van eerder verzamelde gegevens én de ervaringen van medewerkers, bewoners en familieleden. Met deze reeks onderzoeksprojecten wordt steeds duidelijker hoe eenzaamheid in verpleeghuissettingen effectief kan worden beperkt en verlicht.

​